บ้านไม้หลังใหญ่ ยังคงทำหน้าที่เป็นที่พักอาศัยให้กับครูบ้านดอยอย่างสงบและน่าเกรงขามในยามค่ำคืน เมื่อเริ่มเข้าสู่ฤดูฝน แม้จะไม่ตกทุกคืน แต่เมื่อใดที่หยาดฝนลงกระทบกับหลังคาและผิวดิน เมื่อนั้นเหมือนเป็นการส่งสัญญาณให้เหล่าแมลงออกมารวมตัวกันท้าทายกับแสงไฟของหลอดนีออน ผมเชื่อว่า นี่เป็นสาเหตุสำคัญ ที่ทำให้คืนฝนพรำวันนั้นนำพาให้ผมได้รู้จักกับทั้งคู่ “สาธิต” และ “บุญหล่น”
สาธิตเป็นหนุ่มใหญ่แข็งแรงกำยำ มีความทะเยอะทะยาน ใฝ่สูง ชอบที่จะให้ตัวเองอยู่ในตำแหน่งสูง ๆ แต่สาธิตไม่ค่อยจะมีเรื่องกับใคร เมื่อใดที่เขาเห็นผม เขาจะรีบหลบไปให้ไวที่สุด ใช้มุมมืดเป็นที่กำบัง ต่างจากบุญหล่น ที่มักจะทำตัวติดดิน อาจเป็นเพราะสุขภาพของบุญหล่นไม่ค่อยแข็งแรง ลำดัวซูบผอม ผิวหนังเหี่ยวย่นไปบ้าง แต่สิ่งหนึ่งที่สังเกตได้ก็คือ บุญหล่นเป็นตัวอย่างของผู้ที่ไม่เคยท้อกับการใช้ชีวิต
สาธิตมักจะเปลี่ยนทำเลหากินบ่อย ๆ ผมเจอเขาตครั้งแรกในห้องน้ำ ครั้งนั้นกว่าจะเจรจาให้เค้าออกจากห้องน้ำไปก่อนที่ผมจะทำธุระและอาบน้ำก็เล่นเอาเหงื่อตก ไม่ใช่เพราะความดื้อด้าน แต่ด้วยความไม่สู้คนของสาธิตทำให้เค้าลนลานจนหาทางออกไม่ได้ หลังจากนั้นก็เจอสาธิตในห้องเก็บของ ไม่รู้ว่าไปค้นหาอะไรในนั้น แต่ก็จำได้ว่าไม่มีของอะไรหายไปจากห้องนั้นเหมือนกัน
บุญหล่นนั้นเปลี่ยนที่ไปบ้างตามโอกาส แต่ผมว่าที่เขามักจะอยู่กับที่นั้น คงเป็นเพราะไม่สามารถฝืนสังขารตัวเองไปให้ไกลกว่าขอบโอ่งมังกรได้ ครั้งแรกที่เห็น บุญหล่นตากฝนอยู่ใต้รางน้ำ ตัวซีดและแขนขาไม่มีแรงแม้แต่จะเกาะพยุงตัว เมื่อผมเดินกลับมาอีกครั้งบุญหล่นก็แผ่หลาอยู่ข้างโอ่งมังกรอย่างน่าเวทนา
ในวันนั้น ผมได้แต่มองและไม่รู้ว่าจะช่วยได้อย่างไร ได้แต่คิดในใจว่าบุญหล่นคงมีเวลาลืมตาดูโลกใบนี้ได้อีกไม่มากนัก แต่หลังจากนั้น ผมก็ยังคงเห็นบุญหล่นนอนนิ่งอยู่ข้างโต๊ะกินข้าวอีกครั้งหนึ่ง
ผมเคยคิดว่าสาธิตชอบกินแมลง แต่ครั้งหนึ่งสาธิตก็แอบกินเนื้อบนเพดาน ผมได้ยินเสียงจี๊ด ๆ ๆ โดยบังเอิญ เดาได้ไม่ยากว่าเป็นเสียงร้องของหนูตัวเล็ก ๆ ที่กำลังจะขาดใจตาย ในใจตอนนั้นกลัวว่าจะเป็นงูมากกว่า เพราะเสียงการต่อสู้รุนแรงมาก ผมหลีกเลี่ยงการต่อสู้อันน่ากลัวนั้น อย่างไม่สามารถจะทำอะไรได้ รีบเข้าไปในห้องนอน
แต่แล้วก็ต้องออกมาอีกครั้งเพื่อเอาขยะมาทิ้ง แล้วถังขยะก็ดันวางอยู่ใต้เพดานนั้น ผมค่อย ๆ ย่องไปที่ถังขยะ เสียงการต่อสู้เงียบแล้ว แต่เสียงหัวใจของผมยังเต้นดังด้วยความระทึก ไม่มีอะไรเกิดขึ้น แต่จังหวะที่เงยหน้ามองไปที่มุมบนของเสาเหนือถังขยะ ผมก็พบสิ่งมีชีวิตตัวโตเท่าท่อนแขนของผม ตาแดงก่ำและท้องบวมเป่ง ใช่มันแน่ ๆ มันนี่แหละที่เขมือบหนูผู้เคราะห์ร้ายไป ก่อนจะกินมันคงจับฟาดกับพื้นเพดานให้หนูสลบแล้วค่อย ๆ กลืนลงไปล่ะสิ โธ่..ไอ้ซาดิสม์ !!! ไอ้ ๆ ๆ ๆ “ไอ้สาธิต”
ตั้งแต่วินาทีนั้น สาธิต จึงเป็นชื่อที่ผมตั้งให้ มันหันมามองอย่างขอบคุณด้วยสายตาแดงก่ำ ลำตัวลาย ๆ ของมันช่างชวนให้ขนลุก
คงเดาไม่ยากแล้วใช่มั้ยครับ ว่าเจ้าบุญหล่นมันจะเป็นตัวอะไร เสียงตุ่บของพื้นบ้านในตอนกลางคืน เสียงที่ดังกว่าจิ้งจกหล่น มันคือเสียงของเจ้าบุญหล่น ที่ร่วงมาจากเพดาน เพราะขาดสารอาหารมาช่วยให้มีพละกำลังในการยึดเกาะ บุญหล่นผู้น่าสงสาร หลังจากที่พลาดท่าจากการพยายามเอื้อมคอไปกินแมลง มันก็ตกไปข้าง ๆ โอ่ง (ดีนะไม่ตกลงไปจมน้ำในโอ่ง) ด้วยความมานะ มันพยายามไต่ขึ้นไปอยู่ที่สูงตามความเคยชิน แล้วก็หล่นซ้ำแล้วซ้ำเล่า และแช่อยู่ในน้ำเป็นเวลานาน จนป่านนี้ ลำตัวลาย ๆ ของมัน ยังคงซีดเผือด สีสันอย่างเดียวบนตัวที่ยังสดอยู่ก็คือ ดวงตาสีแดงคู่นั้น …
แรก ๆ ผมเรียกมันว่าไอ้แห้ง เพราะขนาดตัวของมันช่างตรงข้ามกับสาธิตเหลือเกิน เกาะ ๆ หลุด ๆ หล่นตุ่บ ๆ ไปวัน ๆ คืนหนึ่งขณะที่ผมกำลังนั่งทำงานอยู่ที่หน้าจอคอมพิวเตอร์ บุญหล่นก็ลงมาทักทาย ผมได้ยินเพียงเสียง กระโดดหนีแทบไม่ทัน เจ้าบ้าเอ๊ย…ไฟทั้งบ้านมีสามดวง จะไปอยู่ดวงที่ไกล ๆ หน่อยก็ไม่ได้
คืนนั้นกว่าผมจะนอนได้ก็แทบแย่ ตกใจเสียขวัญก็อย่างหนึ่งละ กลัวมันคลานมาหาอีก แต่ดูท่ามันคงมึนไม่น้อย จะไปไหนก็ไม่ไป เกาะอยู่ตรงหลังจอมอนิเตอร์ ต้องเอาไม้แขวนเสื้อมาเขี่ยให้พ้นสายตา คือพ้นสายตามันก็ยังอยู่แถวนั้นแหละครับ ลำพังตัวมันยังจะเอาไม่รอด คงไปไหนไกล ๆ ไม่ได้ แล้วเย็นนั้นก็ดูละครเรื่องหนึ่ง มีตุ๊กแกหล่นใส่พระเอก เพื่อนพระเอกก็ทักว่าจะมีเคราะห์ใหญ่ เห้ย แล้วไปเลียนแบบละครเขาทำมายยยยยยยยยยยยยย….ฮืออออออออ
นั่นแหละครับ จากคืนนั้นก็เลยเปลี่ยนชื่อแก้เคล็ด จากไอ้แห้ง ตอนแรกกะจะให้ชื่อ “น้องส้มหล่น” แต่ไม่เข้ากะหน้าเหี่ยว ๆ ของมันครับ เลยให้ชื่อ “บุญหล่น” แทน
ตั้งแต่นั้นผมก็อยู่ด้วยความหวาดระแวง ไม่รู้มันจะมาทำให้ตกใจอีกเมื่อไหร่ บ้านที่คิดว่าอยู่คนเดียวมาตลอดก็มีคน เอ่อ สัตว์ไม่ได้รับเชิญมาอยู่เป็นเพื่อน ของแถมเยอะจริง ๆ นะครับ ค้างคาวก็มีมาในบางครั้ง (บ้านไม่มีเพดาน) หนูก็ขาประจำไม่ต้องพูดถึงกันเลยทีเดียว
สุดท้ายนี้ อยากจะบอกว่าผมไม่รู้ว่าสาธิตหรือบุญหล่นเป็นตัวผู้หรือตัวเมีย ผมเลยรีบตั้งชื่อให้มันเป็นตัวผู้ไว้ก่อน มันจะได้ไม่มีลูกครับ สองตัวก็เกินพอแล้วนะพี่น้องนะ ……
ตอนหน้า อนุบาล/ข่มขู่/คุณครู/ดินน้ำมัน
แล้วมันอะไรกัน ติดตามได้ใน ครูบ้านดอย 12 (ตอน ลูกผู้ชายบ้านดอย)